Autodelen kan een slimme manier zijn om kosten te drukken

Het mag bij een autotitel dan wel klinken als een hartgrondige vloek in de kerk, maar dat neemt niet weg dat afscheid nemen van je eigen auto en je abonneren op een autodeelprogramma een flinke besparingspost oplevert. Het past in elk geval in de maatschappelijke verschuiving van bezit naar gebruik van ­allerlei dure spullen, die voorheen een groot deel van de tijd niets lagen te doen. Zo gebruik je je klopboormachine misschien vijf uur per jaar en ligt hij de overige 8.950 uren ruimte in te nemen, stof te ­verzamelen en te verouderen. Een auto wordt weliswaar een stuk vaker gebruikt, maar nog steeds staan de meeste meer stil dan ze rijden, terwijl er bovendien nog veel meer op te besparen valt. Reden genoeg om eens in te gaan op het verschijnsel ­autodelen, vaak ook carsharing genoemd: hoe werkt het, hoe (on)praktisch is het en wat levert het op?

Deelautoprogramma’s zijn er in verschillende soorten. In de oervorm heb je een abonnement bij een aanbieder, die op vaste plekken in het land auto’s heeft staan. Je ­reserveert een auto die bij je in de buurt staat, ontsluit hem met de app, rijdt weg en zet de auto na je rit weer terug waar je hem hebt opgepikt. Eventueel tanken of laden doe je met de pas die in de auto ligt en de kosten bestaan, afhankelijk van de ­aanbieder, uit een vast maandbedrag, een kilometerprijs en een bedrag per uur.
Autodelen via one way sharing: auto  kun je elders achterlaten
Het zogenoemde one way sharing biedt de mogelijkheid om de auto elders achter te laten. Dat klinkt overigens minder vrij dan het is, want het achterlaten is wel beperkt tot het gebied waarin de aanbieder operationeel is. De manier van facturering is ­grotendeels gelijk aan die van het normale autodelen, met dit verschil dat je gebruiksperiode op je bestemming ophoudt, zodat de uren die je daar doorbrengt niet in ­rekening worden gebracht.
Peer to peer carsharing: auto huren van particulier
Dan is er nog peer to peer carsharing, waarbij je een auto van een particulier huurt. Over tarieven en voorwaarden valt dan weinig te zeggen, omdat die per verhuurder verschillen. ­Verder moet je de overdracht van de auto met de aanbieder regelen, wat het systeem minder praktisch maakt.

 
Snelle stijging autodelen maar vooral in Randstad
In Nederland reden in september vorig jaar 6.442 deelauto’s rond, heeft kennisplatform CROW becijferd. Voor de telling wordt als norm gehanteerd dat de deelauto rondom de klok toegankelijk moet zijn. Het aantal deelauto’s stijgt volgens de ­cijfers van CROW sinds 2009 geleidelijk, maar de grafiek vertoont sinds 2020 een heel snelle stijging. In Amsterdam is de dekking het grootst, op een tweede plek staat Utrecht of Rotterdam. Dat laatste is afhankelijk van de rekenmethode en de definitie van wat een deelauto is. Ook in Den Haag zijn autodeelplatforms relatief sterk vertegenwoordigd. Landelijk zijn er in Nederland per 100.000 inwoners ­gemiddeld 37 deelauto’s, aldus CROW.
Greenwheels een van de pioniers
Voor een blik in de wereld van autodelen spreken we met Anja Beverwijk, content marketeer bij Greenwheels, dat een van de pioniers is en vandaag de dag een van de grootste aanbieders van deelauto’s. Het ­bedrijf begon met twee vrienden die het idee hadden een auto te gaan delen; dit sloeg al gauw over op anderen. “Die twee hebben daar een businesscase van ­gemaakt”, vertelt Beverwijk. “In 1995 ­begonnen ze in Rotterdam en het is daarna groot uitgerold over verschillende steden. Later heeft Pon Financial Services het ­overgenomen en dat is vandaag nog steeds de eigenaar van Greenwheels.” Dat laatste zal vast de reden zijn waarom het wagenpark uit Volkswagens bestaat. “Niet de ­enige reden”, zegt Beverwijk. “Het zijn ­simpele, gebruiksvriendelijke auto’s waar weinig problemen mee zijn. Dat maakt ze erg geschikt als deelauto’s.”

Beverwijk ziet twee soorten klanten bij Greenwheels. “Aan de ene kant de persoon die bewust kiest voor duurzaam reizen, die zijn auto heeft weggedaan of ­opgereden en er sindsdien nog maar af en toe een ­nodig heeft. Voor die mensen is dit een ­logische stap op de weg naar duurzamer ­leven. Zij maken meerdere keuzes op het gebied van duurzaamheid en dit is daar een onderdeel van. Een tweede groep bestaat uit mensen die het gemakkelijk willen houden. Vaak is dat een jongere doelgroep, mensen die ook deelscooters gebruiken. Die vragen zich af: waarom zou ik in ’s hemelsnaam een auto voor de deur hebben staan waar ik elke dag voor moet betalen, waar ik mee naar de garage moet als er iets mis mee is, waar ik verzekering voor moet regelen en belasting betalen, ­terwijl ik ook gewoon die auto uit de buurt van Greenwheels kan pakken? Daar heb je geen omkijken naar, je hoeft hem niet eens te wassen.”
2.500 auto’s publiek toegankelijk bij Greenwheels
Inmiddels heeft Greenwheels zo’n 2.500 publiek toegankelijke auto’s in het land staan. “Maar”, zegt Beverwijk, “we zijn nog lang niet klaar. We weten echt wel dat, wil iedereen overstappen op autodelen, er een auto moet staan op 500 meter afstand. Dat lukt met onze huidige vloot nog niet overal. We zien wel dat er een enorme trend is. Aanvankelijk waren wij het die keken waar we een auto zouden kunnen neerzetten. ­Inmiddels komen bewoners, groepen, ­wijkraden en gemeentes zelf naar ons toe met de vraag of we in bepaalde wijken meer auto’s willen plaatsen, dan weer met de mededeling dat er een nieuwe wijk komt en of we daar vast een paar deelauto’s voor kunnen inplannen. Tegelijk blijven wij ­kijken naar de bezettingsgraad van onze ­bestaande auto’s. Als zo’n auto de helft van de tijd wordt gebruikt, moeten wij daar een extra auto bij zetten zodat mensen niet misgrijpen. Die zetten we er dan niet direct naast, maar een paar straten verder, zodat de cirkel wat groter wordt.”
Enorme groei dus, vervolgt Beverwijk. “Zo’n toename, 53 procent, zagen we niet eerder bij Greenwheels. In december was er zelfs in de 90 procent groei ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder.”

Mensen kijken kritischer naar wat eigen auto kost
Door de stijgende kosten van autobezit gaan de mensen eerder kritisch kijken naar wat een eigen auto nu eigenlijk kost, zegt Beverwijk. “Alle nieuwsberichten over de sterk stijgende brandstofprijzen hebben daar zeker toe bijgedragen. Meer algemeen is er een transitie gaande in hoe mensen met bezit en gebruik van dure spullen ­omgaan. Dat zie je ook bij veel andere ­zaken: je hebt geen kast vol cd’s en dvd’s meer, maar je hebt Spotify en Netflix. De maatschappij is aan het veranderen en daar profiteren wij ook van. Er zijn zoveel ­mensen voor wie een eigen auto voor de deur geen noodzaak is.”
Greenwheels-auto rijdt 5 van de 24 uur
Beverwijk: “Gemiddeld is een Greenwheels-auto vijf van de 24 uur in touw. Let wel, dat is een gemiddelde. Onze drukste auto’s zijn elf tot zelfs wel dertien uur per etmaal bezet. Ook daar zit een stijgende lijn in. Dat is mooi, maar ook weer een uitdaging. Als jij namelijk gewend bent dat je een auto om de hoek hebt staan en er ineens meer mensen in de buurt ­gebruik van gaan maken, moet je er wel op kunnen vertrouwen dat je nog een auto vindt. Data daarover, occupancy heet dat, gebruiken wij om de beschikbaarheid zo positief mogelijk te houden. We willen voorkomen dat mensen te vaak ­misgrijpen en dan toch weer een eigen tweedehandsje aanschaffen. Tegelijk ­waken we ervoor dat we te veel deelauto’s op straat hebben staan. Ze moeten wel nut hebben.”
Deelauto blijft maximaal 10 jaar in vloot
Hoe lang zo’n deelauto in de vloot blijft, hangt volgens Beverwijk sterk af van de soort en intensiteit van het gebruik. “We proberen de vloot modern en probleemloos te houden, omdat de auto’s best intensief worden gebruikt”, zegt ze. “Verder betekent een verjongingsslag meer verduurzaming. Je moet echter aan maximaal tien jaar denken voor auto’s die minder intensief worden ­gebruikt. We hebben onze fleetcheckers, mensen die zorgen voor de auto’s. En onze operations-afdeling, die alles regelt rond schades, onderhoud, apk en dergelijke. Elke auto wordt om de zoveel weken gecontroleerd. Bovendien geven gebruikers vaak aan wanneer er een controlelampje brandt en dat pakken de fleetcheckers dan ook weer op.”
Iedereen laat wel eens iets in zijn auto ­liggen. Dat gebeurt ook bij deelauto’s, zegt Beverwijk. “Dat is niet anders dan in de trein, waar ook regelmatig bijzondere ­dingen worden gevonden. We zien gelukkig wel dat mensen heel bewust gebruik maken van een deelauto. Verder herinnert de app je na de rit bij het afsluiten eraan om goed te checken of je alles hebt meegenomen. Het is meer een bewust moment dan ­wanneer je je eigen auto afsluit. Maar ja, we vinden wel eens een sok, een schoen of een hondenriem.”

Afgezien daarvan kun je ervan op aan dat je een frisse auto treft, verzekert zij. “We ­werken met een schoonmaakservice, ­Greenest Carwash. Wij willen een duurzame manier van reiniging en dat gebeurt zonder water. Het is een auto die je deelt en onderdeel van het succes is dat hij netjes is. Als er iets is gebeurd, koffie omgevallen of zoiets, wordt dat doorgegeven en dat pakken wij zo snel mogelijk op. Reinigen gebeurt op locatie. In sommige steden ­komen schoonmakers met een bakfiets, waar materiaal en een stofzuiger in zit, in andere plaatsen met een elektrische auto.”

Sixt Share wil in 2025 vloot volledig elektrisch hebben
Concurrent Sixt Share heeft een volledig elektrische vloot, maar bij Greenwheels rijdt de meerderheid van de auto’s nog op benzine. Niet lang meer, vertelt Beverwijk: “Wij zijn een van de eersten geweest die dit concept hebben uitgeprobeerd, om te ­kijken hoe dat bij de mensen viel. Van die pilot hebben we heel veel geleerd. We ­vinden ook dat we dit moeten doen. ­Wanneer het, zoals bij ons, je missie is om steden leefbaarder te maken, kun je niet met vervuilende auto’s blijven rijden, zeker als je bedenkt dat veel van onze auto’s juist in de steden staan. Het voornemen is in 2025 onze vloot volledig elektrisch te ­hebben. Daar moet ik wel meteen de ­kanttekening bij maken dat dat met de ­huidige markt een enorme uitdaging is. Dat streven stamt van voor de leverings­problemen met elektrische auto’s. Die stoorzenders vertragen ons ook, maar het blijft een speerpunt. Daar werken we dit jaar dus ook weer hard aan, maar je moet ook weten dat niet elk elektrisch model ­geschikt is als deelauto. Dat heeft te maken met de techniek en de compatibiliteit tussen onze boordcomputer en de software van de auto.”
Greenwheels had al meer elektrische deelauto’s willen hebben
Het heeft ook te maken met hoe klanten zich gedragen, laat content marketeer Anja Beverwijk weten. “De gemiddelde ­Nederlander is nog steeds benzinerijder en als die overstapt op een EV moet dat er wel een zijn waar hij zich prettig in voelt en waarin hij zijn weg ­gemakkelijk vindt. Op dit moment is tien tot vijftien procent van de vloot elektrisch. Daar hadden we bij Greenwheels al veel verder in willen zijn. Als we ze vandaag kunnen krijgen, staan die auto’s morgen op straat.”
Gebruiker Leon Boonstra stapt al ruim tien jaar in deelauto’s
Zzp’er Leon Boonstra maakte ruim tien jaar veel gebruik van deelauto’s. “Meerdere aanbieders, maar met name Greenwheels en Connect Car (inmiddels opgegaan in My Wheels, red.). Dat is me prima bevallen. Ik woon in het centrum van Utrecht, waar het aanbod allang heel behoorlijk is. Ik had mijn vaste Greenwheels-auto om de hoek staan. Als die eens bezet was, liep ik drie minuten verder en had ik een andere.”

Volgens Boonstra waren de tarieven van de verschillende aanbieders in het begin een ondoorzichtige puinhoop. “Instaptarief, ­kilometers, minuten, vaste kosten, bij ­iedereen was dat weer helemaal anders, waardoor het hogere wiskunde was om te berekenen bij wie je het goedkoopst uit was. Tegenwoordig is dat inzichtelijker”, constateert hij. Hij waarschuwt beginnende gebruikers voor de factuur: “Daar schrik je misschien even van, maar schijn bedriegt. Realiseer je wel dat daar echt alle kosten bij zijn inbegrepen. Zelfs als je een oud, goedkoop autootje hebt, kost dat je nog honderden euro’s per maand.”
Beverwijk herkent dat beeld en ­verwijst naar de website van Greenwheels. “Onder de kop ‘Auto versus deelauto’ vind je een module waarmee je kunt berekenen welk van onze drie tarieven – waartussen je per maand kunt switchen – het gunstigst is voor jou, en ook hoe de kosten zich verhouden tot eigen autobezit.”
Omslagpunt van deelauto ligt hoger dan meeste mensen denken
Boonstra: “Het omslagpunt, de kilometrage waaronder een deelauto gunstiger is, ligt veel hoger dan de meeste mensen ­denken.” Toch heeft hij inmiddels zijn ­eigen auto voor de deur staan. “Niet uit onvrede over deelauto’s, maar voor mijn werk ben ik nu zo vaak onderweg dat dat gunstiger is geworden.”
Je eigen auto deel uit laten maken van een deelsysteem
Gebruikmaken van een autodeelprogramma levert al met al een flinke besparing op je vervoerskosten op, maar wie om wat voor reden dan ook geen afscheid wil ­nemen van zijn eigen auto kan toch een deel van de kosten terugverdienen door zelf deel uit te maken van een autodeelsysteem: je stelt je auto beschikbaar aan andere ­particulieren. De bekendste naam op dat gebied is Snappcar. Het platform heeft naar eigen zeggen ruim 5.000 auto’s dagelijks in de aanbieding. Afgelopen jaar werden in ­totaal 9.000 auto’s minimaal één keer ­verhuurd aan ruim 35.000 gebruikers. Maar je dierbare auto meegeven aan een volstrekt onbekend iemand, hoe eng is dat? Levert het genoeg op om die schroom voor lief te nemen? “Ik zou het niet eng noemen. Laat ik zeggen: een gezonde spanning”, schertst Pijke Dorrestein van Snappcar. “We hebben onze eigen verzekering via ­Allianz, die voor elke transactie verplicht is. Die moet je zien als een soort schil om de eigen verzekering van de auto-eigenaar. Ongeacht wat de voorwaarden daarvan zijn, heeft hij bij ons geen eigen risico. ­Bovendien checken wij de huurders altijd op ­rijbewijs en bankregistratie.”

Auto moet geldige apk hebben maar leeftijd en segment maken niet uit
Voor de aangeboden auto’s heeft Snappcar geen restricties wat betreft leeftijd, segment of wat dan ook. “Behalve natuurlijk een geldige apk. Dat onderscheidt ons ook van andere aanbieders. Snappcar is heel divers, van gloednieuwe Tesla’s tot oude goedkope boodschappenautootjes, bestelwagens of een trouwauto.”
Net als de andere aanbieders is er ook bij Snappcar de laatste jaren sprake van een flinke groei. “Mensen beseffen steeds vaker hoe duur autobezit eigenlijk is. Dan kun je je auto wegdoen en voor deelauto’s kiezen, maar je kunt hem ook zelf als deelauto ­aanbieden en zo een deel van je kosten terugverdienen; een mooie middenweg ­tussen de twee.”
Een groot aantal mensen gelooft niet in of wil niet aan de deelauto, dat bleek uit dit bericht van vorig jaar. Hoe zit met jou? Laat het gerust in een reactiemogelijkheid hieronder weten. 

See author's posts